Thay đổi chế độ ăn là một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất để cải thiện tình trạng này táo bón kéo dài. Vậy bị táo bón nặng nên ăn gì để nhanh chóng hồi phục? Cùng DiLi Supplement tìm hiểu trong bài viết dưới đây để chọn đúng thực phẩm giúp bạn thoát khỏi khó chịu do táo bón.
Mối liên hệ giữa thực phẩm và táo bón
Thực phẩm cho người táo bón
Thực phẩm chứa nhiều chất xơ hòa tan và không hòa tan là lựa chọn lý tưởng để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Chất xơ hòa tan hấp thụ nước, tạo thành dạng gel mềm giúp làm mềm phân. Trong khi chất xơ không hòa tan tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột.
Bên cạnh đó, các nhóm thực phẩm giàu probiotic (men vi sinh) cũng góp phần cân bằng hệ vi sinh đường ruột và cải thiện chức năng tiêu hóa. Thực phẩm chứa chất điện giải giúp ngăn ngừa tình trạng phân khô và cứng, hỗ trợ giảm táo bón.
Nếu bạn thắc mắc bị táo bón nặng nên ăn gì, hãy ưu tiên ăn những thực phẩm có chứa các thành phần này trong chế độ ăn hằng ngày.
Thực phẩm chứa thành phần gây táo bón
Ngược lại, các thực phẩm giàu chất béo bão hòa và đường tinh luyện có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và khiến phân cứng hơn. Protein khó tiêu hóa từ một số thực phẩm cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng táo bón khi tiêu thụ quá mức.
Ngoài ra, thực phẩm chứa chất phụ gia tổng hợp, ít chất xơ, hoặc không cung cấp đủ nước làm giảm khả năng vận chuyển phân qua đường ruột.
Để tránh tình trạng này, hãy lưu ý loại bỏ các thành phần kể trên và chọn những thực phẩm được liệt kê ở mục táo bón nặng nên ăn gì dưới đây.
Táo bón nặng nên ăn gì?
Khi bị táo bón nặng nên ăn gì? Việc chọn đúng thực phẩm cho người táo bón đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng.
Rau xanh và các loại lá xanh
Rau xanh là thực phẩm cho người táo bón giúp cải thiện táo bón nhờ lượng lớn chất xơ không hòa tan. Khi chất xơ này vào ruột, nó hấp thụ nước và làm tăng thể tích phân, từ đó kích thích nhu động ruột hoạt động mạnh mẽ hơn. Các loại rau sau sẽ giúp nhuận tràng hiệu quả:
- Rau mồng tơi, rau đay
Chứa chất nhầy tự nhiên (mucilage) tạo thành lớp trơn trên niêm mạc ruột giúp bôi trơn và làm mềm phân. Ngoài ra, chúng chứa lượng chất xơ không hòa tan đẩy nhanh tốc độ vận chuyển phân.
- Cải bó xôi và cải xoăn
Cải bó xôi hay cải xoăn giàu magie và khoáng chất có khả năng hút nước vào ruột giúp làm mềm phân và kích thích nhu động ruột. Vitamin K trong các loại cải này hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm viêm ruột.
- Rau lang và rau diếp cá
Rau lang chứa chất xơ không hòa tan giúp tăng khối lượng phân, còn rau diếp cá có tính mát, giúp giảm viêm và cải thiện chức năng ruột.
Táo bón nặng nên ăn gì: Trái cây chín
Thực phẩm cho người táo bón trái cây chín không chỉ cung cấp lượng chất xơ dồi dào mà còn chứa nhiều enzym và hợp chất tự nhiên hỗ trợ nhu động ruột.
- Đu đủ chín
Với thành phần papain – một enzym tiêu hóa protein mạnh mẽ. Papain không chỉ giảm áp lực tiêu hóa mà còn giúp phân di chuyển qua đại tràng nhanh hơn. Đu đủ chín còn chứa hàm lượng chất xơ hòa tan cao giúp giữ nước trong ruột, làm phân mềm và dễ bài tiết.
- Kiwi
Giàu actinidin – enzyme tự nhiên có khả năng tăng tốc độ tiêu hóa protein và thúc đẩy nhu động ruột. Hàm lượng nước cao trong kiwi cũng giúp duy trì độ mềm của phân.
- Táo và lê (ăn cả vỏ)
Đây là một loại chất xơ hòa tan tạo gel trong ruột, giúp phân giữ được độ ẩm, trở nên mềm mại và dễ dàng đi qua đường tiêu hóa. Ngoài ra, táo, lê và mận khô đều chứa sorbitol – một chất nhuận tràng tự nhiên có khả năng kéo nước vào ruột, làm giảm táo bón hiệu quả.
- Chuối chín
Chuối chín giàu pectin và kali hỗ trợ cân bằng điện giải và làm mềm phân.
Ngũ cốc nguyên hạt
Ngũ cốc nguyên cám là nguồn giàu chất xơ không hòa tan, có tác dụng tăng kích thước phân và hỗ trợ kích thích hoạt động của nhu động ruột.
- Yến mạch
Chứa beta-glucan – một dạng chất xơ hòa tan tạo gel khi vào ruột. Lớp gel này không chỉ làm mềm phân mà còn hỗ trợ quá trình vận chuyển phân qua đại tràng, giảm thiểu cảm giác khó chịu khi đi tiêu.
- Gạo lứt
Giàu chất xơ không hòa tan, giúp tăng khối lượng phân và đẩy nhanh tốc độ vận chuyển qua ruột. Các chất chống oxy hóa trong gạo lứt còn giúp giảm viêm đường ruột.
- Bánh mì nguyên cám
Bánh mì nguyên cám chứa hàm lượng chất xơ cao hơn nhiều so với bánh mì trắng, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và bài tiết.
Việc thay thế các loại tinh bột tinh chế bằng ngũ cốc nguyên hạt không chỉ giúp cải thiện táo bón mà còn mang lại nguồn năng lượng ổn định và tốt cho sức khỏe tim mạch. Người bị táo bón nặng nên duy trì thói quen ăn ngũ cốc nguyên hạt mỗi ngày để cải thiện đáng kể tình trạng này.
Các loại đậu và hạt
Đậu và hạt không chỉ giàu chất xơ mà còn cung cấp protein và axit béo tốt cho tiêu hóa.
- Đậu xanh, đậu lăng
Đậu lăng, đậu đỏ, và đậu xanh đều chứa chất xơ không hòa tan, có tác dụng tăng thể tích phân, giúp phân dễ dàng di chuyển qua ruột. Ngoài ra, các loại đậu này còn là nguồn cung cấp protein thực vật, giúp duy trì năng lượng mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
- Hạt chia, hạt lanh
Khi tiếp xúc với nước, hạt chia và hạt lanh nở ra, tạo thành lớp gel mềm mại giúp bôi trơn thành ruột. Đồng thời, axit béo omega-3 trong hạt lanh cũng giúp giảm viêm niêm mạc ruột, tạo môi trường thuận lợi cho lợi khuẩn phát triển.
Sử dụng hạt chia hoặc hạt lanh ngâm nước trước khi ăn là cách tốt nhất để tận dụng tối đa lợi ích của chúng đối với hệ tiêu hóa.
- Hạt quinoa
Nếu bạn vẫn còn phân vân táo bón nặng nên ăn gì thì hãy cân nhắc đến hạt quinoa (hạt diêm mạch). Là nguồn protein thực vật giàu axit amin thiết yếu, giúp cân bằng dinh dưỡng mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
Sữa chua và thực phẩm lên men
Thực phẩm cho người táo bón trong danh sách táo bón nặng nên ăn gì bao gồm sữa chua, kim chi hay dưa cải muối. Chúng là nguồn cung cấp probiotics tự nhiên, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm thời gian phân lưu lại trong đại tràng.
- Sữa chua không đường
Chứa lactobacillus và bifidobacteria giúp tăng số lượng lợi khuẩn trong đường ruột, cải thiện khả năng tiêu hóa và bài tiết. Chúng còn chứa các enzym tiêu hóa, giúp thức ăn được phân giải nhanh chóng và giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
- Kim chi, miso, dưa cải muối
Là thực phẩm lên men chứa nhiều probiotics và enzym hỗ trợ tiêu hóa giúp tăng cường nhu động ruột, giảm thời gian phân lưu lại trong ruột.
- Kombucha
Táo bón nặng nên ăn gì nếu ăn rau xanh không đủ hiệu quả. Bạn có thể bổ sung trà lên men kombucha không chỉ cung cấp probiotics mà còn giúp giải độc cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa.
Thực phẩm gây táo bón nặng cần tránh
Một số thực phẩm có thể làm tình trạng táo bón nặng thêm nếu tiêu thụ thường xuyên:
- Thực phẩm chế biến sẵn: Đồ ăn nhanh, bánh mì trắng, mì gói chứa nhiều tinh bột tinh chế và thiếu chất xơ, gây cản trở quá trình tiêu hóa.
- Sữa và các sản phẩm từ sữa: Sữa nguyên kem, phô mai chứa nhiều chất béo và canxi, làm phân khô, khó đẩy ra ngoài.
- Thực phẩm chiên rán: Hàm lượng dầu mỡ cao khiến dạ dày và ruột phải làm việc nặng hơn, gây chậm quá trình tiêu hóa.
- Thức uống có caffeine hoặc cồn: Cà phê, rượu bia làm cơ thể mất nước, dẫn đến phân cứng và khó di chuyển.
Ăn gì ngừa táo bón?
Nước
Khi cơ thể thiếu nước, phân sẽ trở nên khô và khó di chuyển qua đại tràng. Bổ sung đủ nước giúp làm mềm phân, bôi trơn thành ruột và giảm tình trạng táo bón. Ngoài ra, nước còn hỗ trợ quá trình trao đổi chất, thải độc tố ra ngoài cơ thể và giúp làm giảm cảm giác đau đớn khi đi vệ sinh.
Người bị bón nên uống từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày để phòng ngừa tình trạng táo bón.
Trà Senna (Phan tả diệp)
Trà Senna là một phương pháp tự nhiên giúp kích thích tiêu hóa và hạn chế bị táo bón. Thành phần anthraquinone trong trà Senna có tác dụng kích thích niêm mạc đại tràng, làm tăng cường sự co thắt của ruột kết. Thường xuyên sử dụng trà Senna còn giúp giảm hiện tượng táo bón kéo dài và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
Dầu ô liu
Dầu ô liu không chỉ là một loại dầu ăn giàu chất dinh dưỡng mà còn là một liệu pháp tự nhiên hữu ích cho người bị táo bón. Với đặc tính chống viêm và kháng khuẩn mạnh mẽ, dầu ô liu giúp làm mềm phân và hỗ trợ quá trình nhu động ruột.
Các axit béo không bão hòa đơn trong dầu ô liu có tác dụng bôi trơn ruột, giúp giảm thiểu sự căng tức và khó chịu khi đi vệ sinh.
Việc sử dụng dầu ô liu thay cho các loại dầu tinh chế khác có thể giúp phòng ngừa bệnh táo bón và cải thiện tình trạng đi đại tiện.
Cà phê
Thành phần caffeine và axit trong cà phê giúp tăng cường nồng độ hormone gastrin và cholecystokinin (CCK), kích thích các cơn co thắt ruột, từ đó thúc đẩy quá trình di chuyển của chất thải qua đại tràng. Cà phê có thể giúp các cơ quan tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, giảm tình trạng táo bón.
Tuy nhiên, nên uống cà phê với lượng vừa phải và tránh dùng vào buổi tối vì nó có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Bột vỏ hạt mã đề
Bột vỏ hạt mã đề (Psyllium husk) là một nguồn chất xơ hòa tan tuyệt vời giúp cải thiện tình trạng táo bón nặng. Chất xơ trong vỏ hạt mã đề có khả năng liên kết với nước trong đường ruột, tạo gel giúp làm mềm phân và kích thích nhu động ruột. Đây là một trong những phương pháp tự nhiên hiệu quả để giảm tình trạng táo bón.
Thường xuyên bổ sung bột vỏ hạt mã đề vào chế độ ăn uống giúp hạn chế tình trạng táo bón và duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Kết luận
Khi bị táo bón nặng, việc điều chỉnh chế độ ăn uống là giải pháp quan trọng nhất để cải thiện tình trạng. Đồng thời, hạn chế thực phẩm khó tiêu hoặc gây mất nước để tránh làm nặng thêm vấn đề. Hãy chủ động tìm hiểu bị táo bón nặng nên ăn gì, áp dụng chế độ ăn phù hợp và duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa dài lâu.