Cây lạc tiên là thảo dược quen thuộc trong y học dân gian, nổi bật với công dụng an thần và hỗ trợ cải thiện giấc ngủ. Nhờ đặc tính dịu nhẹ, loại cây này được nhiều người tin dùng như một giải pháp tự nhiên thay thế thuốc ngủ. Vậy cây lạc tiên chữa mất ngủ bằng cách nào và sử dụng ra sao cho hiệu quả? Bài viết dưới đây từ DiLi Supplement sẽ giới thiệu 9 cách dùng đơn giản, dễ thực hiện tại nhà.
Cây lạc tiên là gì?
Cây lạc tiên, tên khoa học là Passiflora foetida, thuộc họ tầm gửi, là một loại dược liệu quen thuộc trong cả Đông y và Tây y. Cây lạc tiên thường mọc hoang ở ven rừng, bờ bụi, bãi hoang và xuất hiện nhiều tại các vùng đồi núi nước ta.

Lạc tiên là loại dây leo, thân mềm, rỗng và có nhiều lông mảnh. Lá mọc so le, hình tim, mép có lông mịn và có tua cuốn ở nách lá. Hoa lạc tiên có màu trắng pha tím nhạt ở giữa, tạo cảm giác dịu nhẹ, dễ nhận biết. Quả chín màu vàng, hình trứng, dài khoảng 2 – 3cm và được bao bọc bởi các lá đài xòe ra như lồng đèn. Đây cũng là lý do cây còn được gọi bằng các tên dân gian như: cây lồng đèn, hồng tiên, mắc mát, long châu quả… Quả thuộc dạng “quả tương”, có vỏ mỏng, chứa dịch và nhiều hạt nhỏ bên trong.
Vì sao cây lạc tiên chữa mất ngủ?
Cây lạc tiên từ lâu đã được dân gian và y học cổ truyền ghi nhận là một trong những loại thảo dược an thần tự nhiên an toàn và hiệu quả. Lá tươi của cây lạc tiên thường được dùng để nấu canh, sắc nước uống hoặc kết hợp với các vị thuốc khác như lá sen để hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ, đặc biệt đối với những người bị tim hồi hộp, tâm phiền, mất ngủ kéo dài.
Không chỉ có tác dụng an thần, lạc tiên còn giúp giảm căng thẳng và suy nhược thần kinh, đặc biệt phù hợp với người thường xuyên lao động trí óc hoặc làm việc căng thẳng. Ngoài việc cây lạc tiên trị mất ngủ, loại cây này còn có nhiều công dụng khác như:
- Giải độc, mát gan, thường được dùng cho người nóng trong, nổi mẩn, đau mắt đỏ.
- Giúp điều hòa kinh nguyệt, hỗ trợ các trường hợp hành kinh sớm.
- Chống co thắt cơ trơn, giảm các cơn đau do co thắt ở đường tiêu hóa hoặc tử cung.
- Điều trị các bệnh như thiếu máu, hen suyễn, choáng váng và đau đầu.

Một số bài thuốc chữa mất ngủ từ cây lạc tiên
Từ lâu, cây lạc tiên chữa mất ngủ đã được nhiều người tin dùng nhờ đặc tính an thần, giảm lo âu và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Dưới đây là 9 cách sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ đơn giản, dễ áp dụng tại nhà mà bạn nên thử.
Trà lạc tiên chữa mất ngủ
Một trong những cách hiệu quả nhất để sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ là hãm trà. Uống trà lạc tiên mỗi ngày giúp thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng, hỗ trợ đi vào giấc ngủ dễ dàng và sâu hơn. Đây là lựa chọn an toàn cho những ai muốn cải thiện giấc ngủ mà không phụ thuộc vào thuốc tân dược.
Cách thực hiện:
- Rửa sạch lá và ngọn non cây lạc tiên, cắt nhỏ rồi phơi khô tự nhiên.
- Bảo quản trong túi kín, chia thành từng phần nhỏ để sử dụng dần.
- Mỗi lần dùng khoảng 50g lạc tiên khô, hãm với nước sôi như pha trà, hoặc đun nhẹ với khoảng 500ml nước.
- Khi nước sôi, giảm lửa và tiếp tục đun liu riu trong 5 phút để tinh chất trong lá tiết ra tối đa.
Lưu ý: Nên uống khi còn ấm, vào buổi tối trước khi ngủ 30 – 45 phút để đạt hiệu quả tốt nhất.
Dùng lạc tiên trị ngủ không yên giấc
Tình trạng ngủ không yên giấc, hay tỉnh giấc giữa đêm, mộng mị, trằn trọc không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi, mà còn ảnh hưởng đến khả năng tập trung, dễ cáu gắt và suy giảm hiệu suất làm việc trong ngày. Trong những trường hợp này, cây lạc tiên chữa mất ngủ là một lựa chọn tự nhiên, an toàn và dễ áp dụng tại nhà.
Cách thực hiện:
- Chọn phần thân và lá cây lạc tiên, loại bỏ rễ, sau đó rửa sạch và phơi khô tự nhiên.
- Cắt thành từng khúc nhỏ dài khoảng 3 – 5cm để tiện bảo quản và sử dụng.
- Mỗi ngày dùng từ 8g – 16g lạc tiên khô, đem sắc với khoảng 500ml nước cho đến khi còn khoảng 300ml, chia 2 lần uống trong ngày.

Lạc tiên trị mất ngủ, lo âu, đau đầu, choáng váng
Người bị mất ngủ thường gặp phải tình trạng lo âu, đau đầu, tâm thần bất an. Vì vậy, bài thuốc từ cây lạc tiên chữa mất ngủ sẽ an thần, giúp người bệnh đi vào giấc ngủ ngon, ngủ sâu hơn.
Cách thực hiện:
- Cho lạc tiên vào nồi nước theo tỷ lệ 1:1, nấu đến khi thành cao lỏng, thêm một chút đường cho dễ uống.
- Ngày uống sau ăn và trước khi đi ngủ 2 – 3 lần, mỗi lần dùng 50ml – 100ml.
Lạc tiên chữa mất ngủ, tim hồi hộp
Nếu bạn thường xuyên mất ngủ kèm theo cảm giác tim đập nhanh, hồi hộp, lo lắng không rõ nguyên nhân, rất có thể hệ thần kinh đang rơi vào trạng thái quá tải. Trong trường hợp này, việc sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ kết hợp với các thảo dược an thần nhẹ như tâm sen, lá vông,… là một giải pháp tự nhiên, an toàn, dễ thực hiện tại nhà.
Chuẩn bị:
- 50g lạc tiên
- 2g tâm sen
- 10g lá dâu tằm
- 30g lá vông
- 90g đường phèn hoặc đường trắng
Cách thực hiện:
- Đem tất cả nguyên liệu sắc với khoảng 1 lít nước, chia làm 2 lần uống trong ngày như một loại trà thảo mộc.
- Nếu không có thời gian đun sắc, bạn có thể sử dụng 15g chế phẩm lạc tiên khô (đã phối trộn các thành phần trên) nấu nước uống thay trà mỗi ngày.
- Nên dùng liên tục từ 7 – 10 ngày, bạn sẽ cảm nhận rõ cơ thể dễ ngủ hơn, tinh thần thư giãn và nhịp tim ổn định hơn.
Lạc tiên điều trị suy nhược thần kinh, chữa mất ngủ
Suy nhược thần kinh là tình trạng phổ biến trong xã hội hiện đại, đặc biệt với người lao động trí óc hoặc thường xuyên căng thẳng kéo dài. Các biểu hiện thường gặp như mất ngủ, mệt mỏi, đau đầu sau khi thức dậy, khó tập trung, dễ cáu gắt. Trong nhiều bài thuốc cổ truyền, cây lạc tiên chữa mất ngủ và suy nhược thần kinh được đánh giá là an toàn, lành tính và hiệu quả.
Cách sử dụng đơn giản tại nhà:
- Dùng 8g – 16g lạc tiên khô hoặc tươi đem sắc với 500ml nước.
- Có thể kết hợp thêm lá dâu tằm hoặc tâm sen để tăng hiệu quả an thần, làm dịu thần kinh.
Nếu muốn dùng tiện lợi và lâu dài, bạn có thể nấu thành cao lỏng theo công thức:
- 50g lạc tiên, 30g lá vông, 10g lá dâu tằm, 2,2g tâm sen, 90g đường, và lượng nước đủ để cô đặc còn 100ml.
- Dùng 2 – 4 thìa cà phê mỗi ngày, nên uống vào buổi tối trước khi ngủ.

Lạc tiên trị chứng khó ngủ ở người lớn tuổi
Khi bước vào tuổi già, giấc ngủ thường trở nên ngắn, nông và chập chờn. Người lớn tuổi thường xuyên ngủ dưới 5 tiếng mỗi đêm có nguy cơ cao đối mặt với các vấn đề về tim mạch, huyết áp và suy giảm trí nhớ. Để cải thiện tình trạng này một cách tự nhiên, cây lạc tiên chữa mất ngủ kết hợp cùng một số thảo dược dân gian khác như dây thiên lý, lá mướp đắng được xem là bài thuốc hiệu quả, lành tính và phù hợp cho người cao tuổi.
Chuẩn bị:
- 500g dây nhãn lồng (dùng toàn cây lạc tiên, bao gồm cả rễ)
- 100g lá mướp đắng non
- 300g lá thiên lý
Cách thực hiện:
- Rửa sạch toàn bộ nguyên liệu, sau đó đem phơi khô và sao vàng hạ thổ trong khoảng 1 tháng.
- Sau khi sao xong, nghiền thành bột mịn.
- Thêm vào 50g đậu xanh còn vỏ, rang chín và xay nhuyễn, trộn đều cùng hỗn hợp trên.
- Bảo quản hỗn hợp trong lọ thủy tinh kín, để nơi khô ráo.
- Mỗi lần sử dụng, lấy khoảng 3 thìa cà phê bột, pha với 100ml nước sôi để nguội, khuấy đều và uống như trà, dùng 2 lần/ngày.
Dùng lạc tiên làm dịu thần kinh
Áp lực công việc, lo âu kéo dài hay căng thẳng tâm lý là những nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn giấc ngủ. Theo các nghiên cứu y học cổ truyền, cây lạc tiên chữa mất ngủ thông qua khả năng làm dịu hệ thần kinh trung ương, giúp cơ thể thả lỏng và dễ đi vào giấc ngủ tự nhiên. Khi được kết hợp với các vị thuốc an thần khác, hiệu quả sẽ càng rõ rệt.
Chuẩn bị các vị thuốc sau:
- 20g lạc tiên
- 12g hạt sen
- 10g lá dâu
- 10g lá tre
- 6g xương bồ
- 6g cam thảo
- 10g táo nhân sao
- 2g lá vông nem
Cách thực hiện:
- Cho tất cả nguyên liệu vào nồi, thêm 600ml nước, sắc nhỏ lửa cho đến khi còn khoảng 200ml.
- Uống mỗi ngày 1 thang thuốc, dùng liên tục từ 7–10 ngày để thấy rõ hiệu quả giảm căng thẳng, an thần và cải thiện giấc ngủ.
Lưu ý: Bài thuốc có thể dùng vào buổi tối, sau bữa ăn khoảng 1 giờ, để phát huy tác dụng tốt nhất.

Canh lạc tiên trị mất ngủ
Không chỉ là thảo dược an thần, cây lạc tiên chữa mất ngủ còn có thể chế biến thành món ăn hằng ngày, điển hình là canh lạc tiên. Đây là một bài thuốc dân gian lâu đời trong y học cổ truyền, giúp hỗ trợ điều trị suy nhược thần kinh, ngủ không sâu giấc và căng thẳng kéo dài.
Cách thực hiện món canh lạc tiên chữa mất ngủ:
- Chuẩn bị khoảng 100g – 200g ngọn non cây lạc tiên (chọn phần non, xanh tươi), rửa sạch bằng nước muối loãng.
- Nấu canh như các loại rau thông thường, có thể kết hợp với tôm, thịt nạc hoặc nấu chay tùy khẩu vị.
- Dùng vào buổi chiều hoặc trước khi đi ngủ vài giờ để giúp cơ thể thư giãn, dễ đi vào giấc ngủ.
Dùng lạc tiên kết hợp các dược liệu an thần khác
Để tăng hiệu quả an thần và cải thiện giấc ngủ, bạn có thể kết hợp bài thuốc chữa mất ngủ từ lạc tiên với một số dược liệu khác như lá sen, lá dâu, lá vông. Đây đều là những vị thuốc có tác dụng làm dịu thần kinh và hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 20g lạc tiên, 20g lá sen, 20g lá vông, 20g lá dâu
- Đem sắc với khoảng 600ml nước, đun nhỏ lửa cho đến khi còn khoảng 250 – 300ml, chia làm 2 lần uống trong ngày (sáng và tối).
- Duy trì uống mỗi ngày 1 thang, liên tục trong 2 – 3 tuần để cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm lo âu và giảm tình trạng mất ngủ kéo dài.

Tác dụng phụ của cây lạc tiên
Mặc dù cây lạc tiên chữa mất ngủ là phương pháp an toàn với nhiều người, nhưng theo Trung tâm Sức khỏe Bổ sung và Tích hợp Quốc gia Hoa Kỳ (NCCIH), việc sử dụng lạc tiên không đúng cách hoặc quá liều vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, cụ thể như:
- Khi dùng cùng lúc với các loại thuốc an thần hoặc thuốc điều trị giấc ngủ khác, lạc tiên có thể làm tăng tác dụng an thần, dẫn đến quá mức, gây mệt mỏi hoặc mất tỉnh táo.
- Một số người có thể gặp tình trạng ngứa da, phát ban, nổi mề đay hoặc tiêu chảy nhẹ sau khi dùng lạc tiên, đặc biệt là khi cơ địa nhạy cảm hoặc lần đầu sử dụng.
- Đối với phụ nữ mang thai, lạc tiên có thể gây co thắt tử cung và ảnh hưởng đến thai kỳ. Ngoài ra, hoạt chất từ lạc tiên có khả năng truyền qua sữa mẹ, nên cần tránh sử dụng trong giai đoạn đang cho con bú.
Nhìn chung, người dùng nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y học cổ truyền trước khi sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ, đặc biệt nếu đang dùng thuốc điều trị hoặc có bệnh lý nền.

Lưu ý khi dùng cây lạc tiên chữa mất ngủ
Mặc dù cây lạc tiên chữa mất ngủ được đánh giá là một phương pháp lành tính, ít gây tác dụng phụ, thế nhưng việc sử dụng dược liệu vẫn cần tuân thủ đúng liều lượng và có hiểu biết cơ bản để đảm bảo hiệu quả và tránh rủi ro. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi sử dụng cây lạc tiên:
- Cần xác định đúng cây lạc tiên Passiflora foetida L., tránh nhầm lẫn với các loại khác như lạc tiên Nam Bộ, lạc tiên Tây hay chanh dây, vì mỗi loại có thành phần hoạt chất khác nhau.
- Mua lạc tiên tại các nhà thuốc uy tín hoặc nơi cung cấp thảo dược rõ nguồn gốc, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, không chứa nấm mốc hay có mùi lạ.
- Không nên dùng quá liều hoặc sử dụng lạc tiên kéo dài liên tục mà không có hướng dẫn. Uống thay trà không nên quá 1 tuần liên tục, và nếu dùng làm thuốc thì không nên quá 8 tuần.
- Tránh sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ cho các đối tượng đặc biệt như phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, trẻ em dưới 2 tuổi, người bị huyết áp thấp, suy gan, suy thận.
- Thận trọng khi đang dùng thuốc tây bởi lạc tiên có thể tương tác với các loại thuốc như thuốc an thần, thuốc chống đông máu, thuốc nhóm MAOI (chống trầm cảm).

Kết luận
Trên đây DiLi Supplement đã chia sẻ những thông tin về công dụng của cây lạc tiên chữa mất ngủ. Việc sử dụng đúng cách sẽ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và tinh thần hiệu quả. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi dùng để đảm bảo an toàn và phù hợp với thể trạng cá nhân. Chúc bạn đọc có thật nhiều sức khỏe!