Vì sao bị táo bón thường xuyên? Nguyên nhân và cách phòng tránh

Nếu bạn đang đối mặt với tình trạng táo bón thường xuyên và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng hệ tiêu hóa. Qua bài viết sau, DiLi Supplement sẽ giúp bạn giải quyết các vấn đề tiêu hóa và đạt được một cơ thể khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng mỗi ngày!

Táo bón là gì?

Đây là tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động không hiệu quả, dẫn đến việc đi đại tiện gặp khó khăn, phân khô cứng, số lần đi tiêu giảm dưới 3 lần/tuần. Tình trạng này có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn hoặc do lối sống thiếu khoa học.

Các loại táo bón phổ biến gồm:

• Cơ năng: Không có tổn thương thực thể, chủ yếu do chế độ ăn thiếu chất xơ, ít vận động hoặc uống không đủ nước.
• Thực thể: Liên quan đến các bệnh lý như rối loạn tuyến giáp, ung thư đại tràng, hoặc hẹp hậu môn.
• Do sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc giảm đau hoặc thuốc nhuận tràng dùng quá mức có thể gây khó đi vệ sinh.

Nguyên nhân táo bón

Nguyên nhân gây táo bón xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau được chia thành các nhóm chính:

Nguyên nhân bị bón tự nhiên

• Thiếu chất xơ: Chế độ ăn ít rau xanh, trái cây khiến cơ thể không nhận đủ lượng chất xơ cần thiết để duy trì nhu động ruột.
• Uống không đủ nước: Nước đóng vai trò quan trọng trong việc làm mềm phân, giúp quá trình đại tiện diễn ra dễ dàng.
• Lối sống ít vận động: Ngồi nhiều hoặc ít vận động khiến nhu động ruột hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến bị bón.

Nguyên nhân bệnh lý

• Bệnh lý đường ruột: Hội chứng ruột kích thích, tắc ruột, hoặc viêm đại tràng có thể dẫn đến triệu chứng táo bón kéo dài.
• Rối loạn tuyến giáp: Tuyến giáp hoạt động kém gây chậm chuyển hóa, dẫn đến tình trạng phân bị tích tụ trong ruột.
• Các khối u: Ung thư đại tràng hoặc các khối u khác có thể chèn ép, làm hẹp đường tiêu hóa.

Nguyên nhân từ thói quen sinh hoạt

• Nhịn đại tiện thường xuyên: Thói quen này khiến phân bị tích tụ lâu ngày, trở nên khô cứng, dẫn đến bị bón nghiêm trọng.
• Lạm dụng thuốc nhuận tràng: Việc sử dụng thuốc lâu dài gây mất cân bằng nhu động ruột, làm giảm khả năng đại tiện tự nhiên.

Lý do bị táo bón: Thay đổi nội tiết

Phụ nữ mang thai thường bị bón do sự thay đổi hormone progesterone làm giãn cơ trơn đường ruột, khiến nhu động ruột hoạt động chậm lại.

Các dấu hiệu táo bón

Dấu hiệu bị bón nếu bạn mắc 1 hoặc nhiều hơn các triệu chứng sau:

• Số lần đại tiện giảm rõ rệt, dưới 3 lần/tuần.
• Phân cứng, khô, kích thước nhỏ hoặc có hình dạng bất thường.
• Cảm giác đau rát, khó chịu hoặc căng thẳng khi đi tiêu.
• Đầy hơi, chướng bụng, hoặc đau quặn bụng trước khi đi tiêu.
• Một số trường hợp còn có thể xuất hiện máu trong phân do rách hậu môn.

Nếu dấu hiệu kéo dài hơn 2 tuần, đây có thể là bệnh mãn tính và cần được chẩn đoán kỹ lưỡng.

Phương pháp chẩn đoán

Khám lâm sàng chi tiết

Cách chữa táo bón bác sĩ sẽ tìm hiểu kỹ về thói quen sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân, bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Xem xét lượng chất xơ tiêu thụ, thói quen uống nước, và các loại thực phẩm được ăn thường xuyên.
• Thói quen đi vệ sinh: Số lần đi đại tiện mỗi tuần, cảm giác sau khi đi vệ sinh, và bất kỳ khó khăn nào gặp phải.
• Tiền sử bệnh: Tìm hiểu về các bệnh lý nền như tiểu đường, hội chứng ruột kích thích, hoặc tác dụng phụ của thuốc gây bón.

Xét nghiệm phân

Cách trị táo bón xét nghiệm phân tích phân có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường như:

• Nhiễm trùng đường tiêu hóa: Xác định sự hiện diện của vi khuẩn, ký sinh trùng, hoặc nấm men.
• Máu ẩn trong phân: Có thể gợi ý các vấn đề nghiêm trọng hơn như polyp hoặc ung thư đại tràng.

Chẩn đoán hình ảnh

Khi có nghi ngờ về bất thường trong cấu trúc đường tiêu hóa, bác sĩ sẽ yêu cầu:

• Nội soi đại tràng: Phương pháp này giúp kiểm tra toàn diện lớp niêm mạc đại tràng, phát hiện các tổn thương hoặc polyp.
• Chụp X-quang hoặc CT scan: Hỗ trợ phát hiện tắc nghẽn ruột hoặc cấu trúc bất thường gây cản trở nhu động ruột.

Đánh giá chức năng ruột

Trong trường hợp bón kéo dài không rõ nguyên nhân, các xét nghiệm chuyên sâu được áp dụng như:

• Đo áp lực hậu môn – trực tràng: Kiểm tra khả năng co thắt cơ hậu môn.
• Thời gian vận chuyển đại tràng: Theo dõi cách thức và thời gian phân di chuyển trong ruột, thường qua phương pháp sử dụng viên thuốc đặc biệt.

Các phương pháp điều trị táo bón

Điều trị bệnh lý này cần dựa vào nguyên nhân cụ thể, mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Các phương pháp bao gồm:

Cải thiện tình trạng bón bằng phương pháp tự nhiên

• Bổ sung chất xơ: Các thực phẩm như rau bina, cà rốt, bông cải xanh, đu đủ, và ngũ cốc nguyên hạt đều giàu chất xơ giúp làm mềm phân và kích thích nhu động ruột. Khuyến nghị tiêu thụ 25-30g chất xơ mỗi ngày.
• Uống đủ nước: Nước giúp làm mềm phân và hỗ trợ quá trình đào thải chất cặn bã ra ngoài. Mỗi người cần uống tối thiểu 2 lít nước mỗi ngày, có thể tăng thêm nếu hoạt động thể chất nhiều.
• Tăng cường vận động: Đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày hoặc thực hiện các bài tập yoga chuyên biệt giúp kích thích hoạt động của ruột.

Sử dụng thuốc nhuận tràng

• Thuốc làm mềm phân: Thường chứa docusate, giúp tăng khả năng hấp thụ nước vào phân, làm phân dễ đi qua ruột.
• Thuốc kích thích nhu động ruột: Bao gồm senna hoặc bisacodyl, có tác dụng kích thích thành ruột co bóp để đẩy phân ra ngoài. Tuy nhiên, không nên lạm dụng vì có thể gây phụ thuộc.

Sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ tiêu hóa

• Thực phẩm chức năng chứa inulin: Chứa chất xơ hòa tan giúp tạo gel trong ruột, làm mềm phân và nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột. Sản phẩm này đặc biệt hiệu quả với những người thiếu hụt chất xơ trong chế độ ăn uống.
• Thực phẩm chức năng chứa Psyllium: Psyllium là một loại chất xơ hòa tan khác có tác dụng tương tự trong việc cải thiện tiêu hóa và ngăn ngừa bệnh bón. Với khả năng hấp thụ nước và tạo khối trong ruột, psyllium giúp làm mềm phân, thúc đẩy sự di chuyển của thực phẩm qua đường ruột một cách nhẹ nhàng và tự nhiên. Khi kết hợp với Inulin Nhật Bản, sản phẩm trở thành giải pháp toàn diện cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Mẹo dân gian

• Nước mật ong ấm giúp kích thích hệ tiêu hóa hoạt động, làm mềm phân tự nhiên.
• Ăn chuối chín cung cấp lượng lớn chất xơ và kali, hỗ trợ nhu động ruột hoạt động hiệu quả.

Can thiệp y tế

Khi các biện pháp trên không hiệu quả hoặc bị bón nghiêm trọng kèm triệu chứng đau bụng, bác sĩ có thể chỉ định thụt tháo dung dịch nước muối để làm mềm phân ngay lập tức. Trong trường hợp khẩn cấp, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật trong trường hợp tắc ruột hoặc các khối u cản trở đường đi của phân.

Phòng ngừa bệnh bón hiệu quả

Để phòng ngừa cần duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp dưới đây:

• Chế độ ăn uống cân đối: Tăng cường các thực phẩm giàu chất xơ, hạn chế đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ hoặc thực phẩm chế biến sẵn. Uống nước ép trái cây như táo, lê hoặc mận khô, vì chúng chứa hợp chất tự nhiên hỗ trợ tiêu hóa.
• Thói quen đi vệ sinh khoa học: Cố gắng đi đại tiện vào một thời gian cố định trong ngày, tránh nhịn đại tiện vì sẽ làm phân khô cứng hơn.
• Tập thể dục đều đặn: Thể dục giúp thúc đẩy nhu động ruột. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ hoặc yoga đều rất hữu ích.
• Hạn chế sử dụng thuốc nhuận tràng kéo dài: Chỉ dùng khi thực sự cần thiết và luôn theo chỉ định của bác sĩ để tránh phụ thuộc.

Góc giải đáp thắc mắc những câu hỏi về táo bón

Bệnh táo bón có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị, bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng như rách hậu môn, trĩ, tắc ruột hoặc thậm chí ung thư đại tràng trong một số trường hợp hiếm gặp.

Bệnh táo bón có lây không?

Đây không phải là bệnh truyền nhiễm nên không lây từ người này sang người khác. Tuy nhiên, các thói quen sinh hoạt thiếu khoa học trong gia đình có thể dẫn đến tình trạng này ở nhiều thành viên.

Chữa táo bón bao lâu thì khỏi?

Thời gian điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và phương pháp chữa trị. Đối với bón cơ năng, việc cải thiện chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp bạn khỏi trong vòng 1-2 tuần. Tuy nhiên, bón mãn tính có thể cần điều trị lâu dài hơn.

Bổ sung chất xơ như thế nào là đủ để không bị bón?

Người trưởng thành cần khoảng 25-30g chất xơ mỗi ngày. Bạn có thể bổ sung từ thực phẩm tự nhiên hoặc sử dụng sản phẩm hỗ trợ như Inulin Nhật Bản, cung cấp chất xơ hòa tan giúp cân bằng hệ vi sinh và hỗ trợ tiêu hóa.

Tổng kết

Táo bón là một vấn đề tiêu hóa phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị đúng cách. Hãy duy trì chế độ ăn uống khoa học, vận động đều đặn và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tình trạng bệnh kéo dài.