Nguyên nhân gây táo bón sau sinh và cách điều trị hiệu quả

Táo bón sau sinh là tình trạng phổ biến mà nhiều mẹ bỉm phải đối mặt, đặc biệt là những người sinh mổ hoặc lần đầu làm mẹ. Vậy tại sao phụ nữ sau sinh bị táo bón? Tình trạng này nguy hiểm đến mức nào, và cách trị bị bón sau sinh hiệu quả? Hãy cùng DiLi Supplement tìm hiểu chi tiết dưới bài viết sau.

Táo bón sau sinh do đâu?

Sau sinh bị táo bón là tình trạng phổ biến ở phụ nữ. Hiện tượng này khiến mẹ gặp khó khăn trong việc đi đại tiện, phân khô cứng và tần suất đi ngoài giảm. Các nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự thay đổi cơ thể, chế độ dinh dưỡng và tâm lý sau sinh.

Lý do táo bón sau sinh mổ

Sinh mổ có nhiều nguyên nhân làm tăng nguy cơ bị bón sau sinh. Đầu tiên, việc sử dụng thuốc giảm đau, đặc biệt là nhóm opioid gây giảm nhu động ruột khiến việc đẩy phân trở nên khó khăn.

Ngoài ra, tâm lý sợ đau khi đi đại tiện vì vết mổ ở vùng bụng chưa lành hẳn gây đau đớn khi rặn. Điều này làm mẹ ngại đi vệ sinh hoặc nhịn đi tiêu, dẫn đến phân tích tụ và gây sau sinh mổ bị táo bón.

Mất nước trong quá trình phẫu thuật và sử dụng kháng sinh cũng khiến hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiêu hóa. Đó là lý do nhiều mẹ bị táo bón sau sinh mổ kéo dài nếu không có biện pháp can thiệp phù hợp.

Trong thai kỳ, phần lớn lượng máu tập trung nuôi dưỡng thai nhi, khiến đại tràng ít được cung cấp dinh dưỡng gây suy giảm chức năng đại tràng. Sau sinh, cơ thể mẹ bị mất máu và sản dịch làm đại tràng tổn thương, dễ bị bón sau sinh mổ.

Mẹ sau sinh cần tìm các cách trị táo bón sau sinh mổ hiệu quả để không gây biến chứng về sau cho mẹ và bé.

Nguyên nhân táo bón sau sinh thường

Mặc dù không chịu tác động của phẫu thuật, phụ nữ vẫn bị táo bón sau sinh thường vì những lý do sau:

• Thay đổi nội tiết tố: Hormone progesterone tăng cao trong quá trình mang thai sau đó giảm đột ngột sau sinh có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa khiến cơ ruột co bóp chậm lại.
• Tổn thương sàn chậu: Áp lực từ quá trình rặn đẻ làm suy yếu cơ sàn chậu, ảnh hưởng đến tiêu hóa.
• Tổn thương tầng sinh môn: Với mẹ sinh thường, vết khâu tầng sinh môn hoặc tổn thương vùng đáy chậu có thể gây đau khi đi tiêu. Điều này tạo ra tâm lý ngại đi đại tiện, dẫn đến hiện tượng bị táo bón.
• Tâm lý lo lắng: Việc chăm sóc em bé gây tình trạng thiếu ngủ hoặc stress dễ khiến hệ tiêu hóa rối loạn.
• Thiếu vận động: Thời gian ở cữ sau sinh mẹ thường nghỉ ngơi nhiều, ít vận động khiến hoạt động của nhu động ruột suy giảm. Điều này gây tình trạng táo bón sau sinh thường.
• Chế độ kiêng cữ: Tương tự mẹ sinh mổ, mẹ sinh thường cũng thường có chế độ ăn kiêng, thiếu đa dạng thực phẩm giàu chất xơ và nước, dẫn đến tình trạng phân khô cứng.

Cách trị táo bón sau sinh thường hiệu quả gồm bổ sung chất xơ, uống đủ nước, vận động nhẹ nhàng và sử dụng các mẹo dân gian an toàn cho mẹ.

Táo bón sau sinh có nguy hiểm không?

Sau sinh bị bón thường là dạng táo bón chức năng, không phải do bệnh lý nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu không tìm được cách trị táo bón sau sinh kịp thời, tình trạng này có thể gây ra các hậu quả như:

• Bệnh trĩ: Khi mẹ rặn quá nhiều để đi tiêu, áp lực trong tĩnh mạch hậu môn tăng cao, dẫn đến trĩ nội hoặc trĩ ngoại
• Sa trực tràng: Nếu táo bón kéo dài, trong đó phần trực tràng bị đẩy ra ngoài hậu môn làm tăng nguy cơ bị sa trực tràng.
• Trầm cảm: Táo bón còn làm mẹ cảm thấy đầy bụng, mệt mỏi, dễ cáu gắt. Khi tâm trạng không tốt, mẹ khó tập trung chăm sóc bé, thậm chí có thể đối mặt với nguy cơ trầm cảm sau sinh.
• Suy giảm sức khỏe: Thiếu dinh dưỡng và hấp thu kém khi bị táo bón có thể khiến mẹ yếu mệt. 

Sau sinh bị táo bón không chỉ là vấn đề khó chịu mà còn có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, việc tìm cách trị kịp thời là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cả mẹ và bé.

Cách trị táo bón sau sinh

Cách hết táo bón sau sinh, mẹ cần kết hợp thay đổi lối sống, áp dụng các mẹo tự nhiên và sử dụng thuốc phù hợp nếu cần thiết.

Mẹo trị bón sau sinh không dùng thuốc

• Uống đủ nước: Mỗi ngày mẹ nên uống từ 2-3 lít nước, ưu tiên nước ấm để kích thích tiêu hóa.
• Bổ sung chất xơ: Ăn nhiều rau xanh, trái cây như bơ, chuối, hoặc các loại hạt như hạnh nhân, óc chó để tăng cường nhu động ruột.
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga hoặc các bài tập hít thở giúp cải thiện hoạt động của đường tiêu hóa.
• Massage bụng: Xoa bụng theo vòng tròn chiều kim đồng hồ 7-10 phút hằng ngày giúp kích thích nhu động ruột.
• Dùng thực phẩm hỗ trợ: Các loại thực phẩm như sữa chua, men vi sinh bổ sung lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Thuốc trị táo bón cho mẹ sau sinh

Trong trường hợp táo bón kéo dài, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng thuốc trị táo bón cho mẹ sau sinh. Một số phân loại thuốc táo bón phổ biến như:

• Thuốc làm mềm phân: Docusat sodium dạng uống hoặc đặt hậu môn là lựa chọn an toàn cho bà bầu giúp phân mềm hơn và dễ đi ngoài.
• Thuốc tạo khối: Thuốc Citrucel giúp tăng thể tích phân nhờ hấp thu nước và kích thích đại tiện. Lưu ý có thể gây đầy hơi hoặc chuột rút.
• Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: Lactulose hoặc macrogol giúp hút nước vào ruột, làm mềm phân mà không gây kích ứng. Dùng theo liều bác sĩ khuyến nghị, tránh lạm dụng để không gây mất cân bằng điện giải.

• Thuốc đặt hậu môn: Glycerin hoặc bisacodyl dạng đặt trực tiếp giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ đại tiện nhanh chóng. Tác dụng nhanh nhưng có thể gây đầy hơi, mất nước. Không khuyến khích dùng cho phụ nữ mang thai nếu không cần thiết.

Tuy nhiên, mẹ cần tránh lạm dụng thuốc nhuận tràng kích thích như senna, vì chúng có thể gây phụ thuộc thuốc và ảnh hưởng xấu đến nhu động ruột tự nhiên.

Cách phòng ngừa sau sinh bị táo bón

Phòng ngừa táo bón ngay từ đầu sẽ giúp mẹ tránh được nhiều phiền toái sau sinh. Điều quan trọng là xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đủ chất xơ từ rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. Uống đủ 2 lít nước đều đặn mỗi ngày để đảm bảo cơ thể không bị mất nước.

Mẹ nên tập thể dục nhẹ nhàng hàng ngày để duy trì nhu động ruột ổn định. Duy trì thói quen đại tiện đều đặn vào cùng một thời điểm trong ngày. Đồng thời, hãy giảm các dấu hiệu căng thẳng sau sinh bằng cách nghỉ ngơi, chia sẻ việc chăm con với gia đình.

Phụ nữ sau sinh bị bón hãy dành thời gian tập yoga, vận động nhẹ hoặc thiền mỗi ngày vì đây là cách hết táo bón sau sinh hiệu quả và toàn diện nhất cho tinh thần lẫn hệ tiêu hóa.

Kết luận

Táo bón sau sinh không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần của mẹ. Hiểu rõ nguyên nhân sau sinh bị bón và áp dụng các cách trị sau sinh bị bón sẽ giúp mẹ nhanh chóng cải thiện tình trạng này. Nếu cần thiết, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng thuốc trị táo bón an toàn. Hãy chăm sóc bản thân tốt để luôn khỏe mạnh, hạnh phúc bên bé yêu.