Nguy cơ HP trào ngược dạ dày và phương pháp điều trị

Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là tác nhân hàng đầu gây ra các vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng. Nếu không điều trị kịp thời, HP trào ngược dạ dày có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm loét dạ dày và ung thư. Cùng DiLi Supplement tìm hiểu cơ chế hoạt động, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị hiệu quả để kiểm soát tình trạng trào ngược dạ dày HP ngay từ sớm.

Cơ chế vi khuẩn HP trào ngược dạ dày

Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) là loại vi khuẩn ký sinh trong dạ dày, có khả năng tồn tại nhờ sản xuất enzyme urease, giúp trung hòa axit dạ dày. Khi vi khuẩn HP xâm nhập, nó gây viêm nhiễm niêm mạc, làm giảm lớp chất nhầy bảo vệ và tạo tổn thương nghiêm trọng cho tế bào. Quá trình này dẫn đến rối loạn chức năng dạ dày, góp phần gây ra tình trạng HP trào ngược dạ dày.

Virus dạ dày HP làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới (LES)

Cơ vòng thực quản dưới là bộ phận ngăn axit dạ dày trào lên thực quản. Sự hiện diện của vi khuẩn HP làm suy yếu chức năng cơ vòng này, dẫn đến các triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược dạ dày như ợ chua, ợ nóng và đau thượng vị.

Kích thích tăng tiết axit dạ dày

HP trào ngược dạ dày gây ra sự gia tăng sản xuất gastrin – hormone kích thích sản xuất axit. Mức axit cao trong dạ dày làm tăng áp lực, dẫn đến hiện tượng trào ngược dạ dày vi khuẩn HP gây khó chịu và viêm nhiễm thực quản.

HP ảnh hưởng đến vận động dạ dày

Khi HP làm chậm quá trình tiêu hóa, áp lực trong dạ dày tăng lên. Áp lực này đẩy axit và thức ăn trào ngược lên thực quản, tạo điều kiện cho bệnh HP viêm loét trào ngược dạ dày thực quản phát triển.

Dấu hiệu nhận biết vi khuẩn HP trào ngược dạ dày

Các triệu chứng của trào ngược dạ dày vi khuẩn HP không quá khác biệt so với trào ngược thông thường nhưng thường sẽ có nhiều biến chứng nghiêm trọng hơn.

• Tình trạng ợ bất thường như chua, nóng kéo dài: Người bị HP trào ngược dạ dày sẽ cảm thấy nóng rát ở vùng ngực và cổ họng do axit dạ dày tăng cao và dâng trào lên. Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày.
• Đau thượng vị: Cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội xuất hiện ngay sau bữa ăn hoặc khi dạ dày trống rỗng là biểu hiện rõ rệt của vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày.
• Khàn tiếng, ho khan, khó nuốt hoặc cảm giác vướng khi nuốt: Bệnh có thể làm tổn thương thực quản, dẫn đến khó nuốt, đau rát cổ họng hoặc thay đổi giọng nói.
• Buồn nôn và nôn: Các cơn buồn nôn thường xuyên, đặc biệt sau khi ăn, có thể là tín hiệu của trào ngược dạ dày vi khuẩn HP.

Trào ngược dạ dày HP có nguy hiểm không?

HP trào ngược dạ dày, hay trào ngược dạ dày vi khuẩn HP, không chỉ là nguyên nhân phổ biến gây khó chịu ở đường tiêu hóa mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) không chỉ làm tổn thương niêm mạc dạ dày mà còn góp phần gây ra các bệnh lý nguy hiểm, bao gồm cả ung thư.

HP gây viêm loét trào ngược dạ dày thực quản

Khi vi khuẩn HP xâm nhập và phát triển trong dạ dày, chúng phá hủy lớp màng nhầy bảo vệ niêm mạc, khiến axit và enzyme tiêu hóa dễ dàng tấn công niêm mạc. Kết quả là:

• Viêm loét dạ dày tá tràng: Các vết loét hình thành trên niêm mạc, gây đau đớn, khó tiêu, và tăng nguy cơ trào ngược.
• Viêm thực quản: Dịch vị dạ dày bị trào ngược lên thực quản, kích ứng niêm mạc thực quản và dẫn đến viêm loét thực quản. Tình trạng này nếu kéo dài có thể gây biến chứng như hẹp thực quản hoặc thậm chí là ung thư thực quản.

Trào ngược dạ dày vi khuẩn HP và xuất huyết tiêu hóa

Vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày thường làm tăng sản xuất axit, khiến các ổ viêm loét tiến triển nặng hơn. Hậu quả nghiêm trọng là:

• Xuất huyết tiêu hóa: Viêm loét làm tổn thương mạch máu trong niêm mạc, dẫn đến chảy máu. Triệu chứng thường gặp bao gồm nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
• Thủng dạ dày: Nếu không được điều trị, ổ loét có thể ăn sâu vào thành dạ dày, gây thủng và dẫn đến viêm phúc mạc, một tình trạng đe dọa tính mạng.

Virus dạ dày HP và nguy cơ ung thư dạ dày

Mặc dù HP là một loại vi khuẩn chứ không phải virus, nhưng nhiều người vẫn nhầm lẫn gọi là virus dạ dày HP. Vi khuẩn này không chỉ gây viêm loét mà còn là tác nhân chính làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Người nhiễm vi khuẩn HP có nguy cơ mắc ung thư cao hơn gấp 6–10 lần so với người không nhiễm.

Các biến chứng khác của HP trào ngược dạ dày

Ngoài viêm loét và ung thư, vi khuẩn HP còn gây ra nhiều vấn đề tiêu hóa khác:

• Khó tiêu chức năng: Người bệnh thường cảm thấy đầy bụng, buồn nôn, và khó chịu dù không có tổn thương thực thể nào.
• Tắc nghẽn dạ dày: Khi viêm loét hoặc khối u do HP gây ra làm cản trở lưu thông thức ăn, dẫn đến cảm giác no sớm, nôn mửa và sụt cân.
• Ung thư lympho MALT: Đây là một dạng ung thư hiếm gặp, phát triển từ các tế bào lympho tại niêm mạc dạ dày.

Chẩn đoán trào ngược dạ dày HP

Xét nghiệm vi khuẩn HP

Các phương pháp phổ biến bao gồm xét nghiệm hơi thở, xét nghiệm máu, xét nghiệm phân và nội soi sinh thiết. Những phương pháp này giúp xác định chính xác tình trạng HP viêm loét trào ngược dạ dày thực quản.

Đo pH thực quản 24 giờ

Kỹ thuật này ghi nhận mức độ axit trào ngược lên thực quản, từ đó đánh giá mức độ nghiêm trọng của HP trào ngược dạ dày.

Đo áp lực thực quản

Phương pháp này giúp kiểm tra chức năng cơ vòng thực quản dưới (LES), xác định nguyên nhân gây suy yếu cơ này.

Điều trị HP viêm loét trào ngược dạ dày

Điều trị HP viêm loét trào ngược dạ dày bằng phương pháp tự nhiên

Sử dụng các loại thực phẩm giàu chất xơ và probiotics như sữa chua, chuối hoặc rau xanh giúp cải thiện hệ tiêu hóa. Thực phẩm chống viêm như nghệ, mật ong cũng hỗ trợ giảm triệu chứng trào ngược dạ dày HP.

Điều trị bằng thuốc

Việc kết hợp các loại thuốc là yếu tố then chốt trong điều trị trào ngược dạ dày HP bao gồm:

Kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn HP

Kháng sinh đóng vai trò quan trọng để loại bỏ vi khuẩn biến gồm:

• Amoxicillin: Hiệu quả trong việc phá hủy màng tế bào của HP.
• Clarithromycin: Ức chế sự phát triển và nhân đôi của vi khuẩn.
• Metronidazole hoặc Tinidazole: Đặc trị vi khuẩn HP kháng kháng sinh khác.
• Levofloxacin hoặc Tetracycline: Sử dụng trong các phác đồ thay thế khi HP kháng thuốc.

Thuốc ức chế bơm proton (PPI)

Các loại PPI như Omeprazole, Esomeprazole, Lansoprazole giúp giảm tiết axit dạ dày, tạo môi trường thuận lợi để kháng sinh hoạt động hiệu quả hơn và hỗ trợ làm lành niêm mạc.

Bismuth

Thuốc bismuth có tác dụng bao phủ niêm mạc dạ dày, bảo vệ các vết loét khỏi tác động của axit và tăng cường hiệu quả diệt vi khuẩn HP.

Quy trình điều trị và đánh giá hiệu quả

• Đợt điều trị đầu tiên: Kéo dài ít nhất 14 ngày với sự kết hợp 2–3 loại kháng sinh cùng thuốc ức chế bơm proton hoặc bismuth.
• Kiểm tra sau điều trị: Sau khoảng 4 tuần, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm như test hơi thở hoặc nội soi để xác định vi khuẩn đã bị tiêu diệt hoàn toàn hay chưa.
• Điều trị bổ sung: Nếu vi khuẩn HP vẫn tồn tại, bác sĩ sẽ áp dụng phác đồ thay thế với các loại thuốc và liều lượng khác.

Chỉ định phẫu thuật

Trong trường hợp nặng, phẫu thuật như Nissen fundoplication được thực hiện để tăng cường chức năng cơ vòng thực quản dưới, giúp kiểm soát HP trào ngược dạ dày lâu dài.

Kết luận

HP trào ngược dạ dày không chỉ gây ảnh hưởng đến sinh hoạt ăn uống hằng ngày mà còn tiềm ẩn biến chứng nguy hiểm cho hệ tiêu hóa nếu không được điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp điều trị từ thuốc, thay đổi lối sống đến can thiệp y tế là điều kiện tiên quyết để kiểm soát tình trạng trào ngược dạ dày vi khuẩn HP. Chủ động kiểm tra sức khỏe và tuân thủ chỉ định của bác sĩ sẽ giúp bạn bảo vệ hệ tiêu hóa một cách tốt nhất.