Vì sao bị tiêu chảy kéo dài? Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Tiêu chảy kéo dài là vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ. Nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Hãy cùng DiLi Supplement tìm hiểu nguyên nhân gây tiêu chảy kéo dài và cách điều trị hiệu quả để tránh các biến chứng nguy hiểm.

Định nghĩa bệnh tiêu chảy kéo dài

Tiêu chảy kéo dài là tình trạng đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày và thời gian kéo dài. Đây là một vấn đề tiêu hóa có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Các triệu chứng bao gồm tiêu chảy nhiều lần trong ngày, phân lỏng, phân chứa nhiều nước, mệt lả, khô miệng và mất nước nghiêm trọng.

Tuy nhiên, không phải cứ đi ngoài nhiều lần là bị tiêu chảy. Một số trường hợp đại tiện nhiều lần nhưng phân vẫn đặc hoặc chỉ hơi lỏng không được xem là ỉa chảy liên tục. Người bị tiêu chảy liên tục kéo dài khi phân chứa từ 60-90% nước, đi ngoài ít nhất 3 lần/ngày và kéo dài trên 4 tuần.

Người hay bị tiêu chảy thường xuyên có thể gặp nhiều biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, người bệnh cần xác định chính xác nguyên nhân tiêu chảy kéo dài để kiểm soát và điều trị càng sớm càng tốt.

Nguyên nhân tiêu chảy kéo dài

Đi ngoài nhiều lần trong ngày do hội chứng ruột kích thích (IBS)

Hội chứng ruột kích thích là tình trạng rối loạn tiêu hóa gây tiêu chảy kéo dài ở người lớn. Người mắc IBS thường có đường ruột yếu hay bị tiêu chảy. Đặc biệt là khi căng thẳng, lo lắng hoặc thay đổi chế độ ăn uống. Ngoài ra, người bị IBS còn hay gặp tình trạng thường xuyên đi ngoài sau khi ăn, thậm chí ăn xong là đi ngoài ngay lập tức.

Bệnh nhân mắc IBS thường bị tiêu chảy nhiều lần trong ngày với phân lỏng hoặc nát nhưng không có máu. Một số trường hợp còn gặp phải tình trạng tiêu chảy thường xuyên vào buổi sáng. Nếu không kiểm soát tốt, bệnh có thể dẫn đến ỉa chảy nhiều ngày, làm cơ thể mất nước và suy nhược.

Viêm đại tràng – Nguyên nhân gây tiêu chảy nhiều ngày

Viêm đại tràng cũng là nguyên nhân khiến người bệnh bị tiêu chảy kéo dài. Bệnh thường phát triển âm thầm, với các triệu chứng tiêu chảy liên tục nhiều ngày, đau bụng quặn thắt, đầy hơi, chướng bụng và cảm giác đi ngoài không hết. Một số bệnh nhân viêm đại tràng đi tiêu chảy nhiều lần trong ngày khiến cơ thể sụt cân và mất nước nghiêm trọng.

Tình trạng viêm đại tràng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như:

• Nhiễm ký sinh trùng đường ruột: Vi khuẩn, amip hoặc giardia có thể làm tổn thương niêm mạc ruột, gây tiêu chảy 3 ngày hoặc thậm chí kéo dài hơn nếu không điều trị kịp thời.
• Rối loạn nhu động ruột: Đại tràng tăng co bóp quá mức sẽ khiến người bệnh bị đi ngoài nhiều lần trong ngày. Đặc biệt là sau khi ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc thức ăn lạ.
• Chế độ ăn uống không hợp vệ sinh: Việc tiêu thụ thực phẩm bẩn, nước uống bị nhiễm khuẩn có thể dẫn đến ỉa chảy nhiều ngày, với các triệu chứng như đi ngoài phân lỏng, buồn nôn và mất nước.

Rối loạn hấp thu đường

Một số trường hợp còn gặp phải tình trạng thường xuyên bị tiêu chảy sau khi ăn thường gặp với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm với lactose (đường có trong sữa) hoặc fructose (đường có trong trái cây). Khi dung nạp các loại đường này, ruột không hấp thu được gây ra tình trạng tiêu chảy. Người mắc chứng này thường bị tiêu chảy 2 ngày trở lên sau khi uống sữa hoặc ăn trái cây chứa nhiều đường.

Nhiều người không nhận ra bản thân đang mắc phải hội chứng này nên không ngừng hấp thụ lactose và fructose. Lâu dần dẫn đến tiêu chảy nước kéo dài và làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, khiến cơ thể suy kiệt do không hấp thu đủ chất dinh dưỡng.

Tác dụng phụ của thuốc có thể gây tiêu chảy nhiều lần trong ngày

Một số loại thuốc có thể là nguyên nhân tiêu chảy kéo dài bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, gây tiêu chảy thường xuyên.
• Thuốc nhuận tràng: Nếu sử dụng lâu dài, có thể khiến cơ thể bị đi ngoài liên tục, thậm chí dẫn đến tiêu chảy kéo dài ở người lớn.
• Thuốc kháng acid chứa magie: Làm tăng nhu động ruột, gây tiêu chảy nhiều lần trong ngày.
• Thuốc hóa trị: Một số loại thuốc điều trị ung thư có thể khiến người bệnh bị tiêu chảy thường xuyên, làm cơ thể mất nước nghiêm trọng.

Bệnh Crohn – Nguyên nhân gây tiêu chảy kéo dài và sụt cân

Bệnh Crohn là một dạng viêm ruột mạn tính ảnh hưởng đến toàn bộ đường tiêu hóa. Người mắc bệnh này thường bị tiêu chảy liên tục nhiều ngày, đau bụng âm ỉ hoặc quặn thắt, sụt cân và mệt mỏi.

Bệnh Crohn thường gây tiêu chảy nhiều lần trong ngày sau khi ăn thực phẩm cay nóng hoặc có nhiều dầu mỡ. Nếu không được kiểm soát sẽ gây tình trạng tiêu chảy kéo dài ở người lớn, dẫn đến mất cân bằng điện giải.

Viêm loét đại tràng gây tiêu chảy kéo dài ở người lớn

Viêm loét đại tràng là bệnh lý mạn tính ảnh hưởng đến lớp niêm mạc ruột già. Triệu chứng điển hình của bệnh bao gồm tiêu chảy 3 ngày hoặc nhiều hơn, kèm theo đau bụng, sốt nhẹ và mệt mỏi. Một số trường hợp nghiêm trọng có thể bị tiêu chảy phân máu, làm tăng nguy cơ thiếu máu và suy nhược cơ thể.

Viêm tụy mạn tính

Viêm tụy mạn làm giảm khả năng sản xuất enzyme tiêu hóa, khiến cơ thể không thể hấp thu chất béo, protein và carbohydrate đúng cách. Điều này dẫn đến tình trạng bị tiêu chảy nước kéo dài hoặc đi ngoài phân sống hoặc có mùi hôi khó chịu.

Hội chứng kém hấp thu

Khi ruột non không hấp thu đầy đủ dưỡng chất, thức ăn sẽ đi thẳng xuống đại tràng, gây tình trạng thường xuyên bị tiêu chảy sau khi ăn. Nếu tình trạng thường xuyên đi ngoài sau khi ăn kèm phân lỏng hoặc có dấu hiệu phân sống, người bệnh có thể bị suy dinh dưỡng và rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng.

Nhiễm trùng mạn tính

Một số bệnh nhiễm trùng đường ruột kéo dài có thể khiến người bệnh bị tiêu chảy 2 ngày hoặc lâu hơn. Các vi khuẩn như E. coli, Salmonella hoặc Clostridium difficile có thể gây tiêu chảy nhiều lần trong ngày, kèm theo đau bụng, sốt và mệt mỏi.

Cách trị đi ngoài nhiều lần an toàn

Khi bị tiêu chảy, cơ thể mất nhiều nước và điện giải, dễ dẫn đến tình trạng mất nước nghiêm trọng. Để bù lại lượng nước đã mất, bạn cần uống đủ nước. Nước lọc là lựa chọn đơn giản và hiệu quả nhất. Ngoài ra, nước dừa tươi chứa nhiều kali và khoáng chất giúp bổ sung điện giải.

Nếu là trẻ nhỏ, tiếp tục cho bú sữa mẹ để cung cấp đủ dưỡng chất. Khi bị tiêu chảy, cơ thể cần nghỉ ngơi để phục hồi. Nghỉ ngơi giúp giảm mệt mỏi và hạn chế các triệu chứng khó chịu. Bạn cũng có thể chườm ấm vùng bụng để giảm đau và co thắt ruột.

Ngoài ra, cần tránh các thực phẩm có thể kích thích đường ruột, như thực phẩm cay nóng, sữa và các sản phẩm từ sữa, rượu bia, cùng các món ăn nhiều dầu mỡ. Những thực phẩm này có thể làm tình trạng tiêu chảy thêm nghiêm trọng.

Bị tiêu chảy nhiều lần trong ngày nguy hiểm thế nào?

Đi cầu tiêu chảy nhiều lần trong ngày không chỉ gây mệt mỏi, suy nhược mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng. Nếu đi ngoài ra nước liên tục, cơ thể sẽ bị mất nước và rối loạn điện giải, dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm sau:

• Mất nước nghiêm trọng: Nếu đi tiêu quá nhiều lần, cơ thể mất nước nhanh chóng, gây tụt huyết áp, suy thận, rối loạn nhịp tim và có thể dẫn đến ngừng tim.
• Nhiễm trùng huyết: Một số trường hợp đi tiêu chảy nhiều ngày do nhiễm khuẩn có thể khiến vi khuẩn xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng toàn thân, dẫn đến sốc nhiễm khuẩn nguy hiểm.
• Mất máu cấp tính: Nếu tiêu chảy kèm theo đi ngoài ra máu, có thể là dấu hiệu của viêm đại tràng xuất huyết, bệnh Crohn hoặc ung thư đường ruột, cần điều trị khẩn cấp.
• Suy kiệt do bệnh lý nền: Những người có bệnh tim mạch, tiểu đường, suy thận hoặc hệ miễn dịch kém dễ bị suy kiệt nhanh hơn khi bị tiêu chảy kéo dài, tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Nếu tiêu chảy kéo dài kèm theo các dấu hiệu như khát nước dữ dội, chóng mặt, lừ đừ, không tiểu tiện, sốt cao hoặc tiêu chảy không kiểm soát, cần đi khám ngay để tránh nguy cơ đe dọa tính mạng.

Dấu hiệu tiêu chảy kéo dài cần đi khám bác sĩ gấp

Tiêu chảy 3 ngày mà không giảm

Một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy bạn cần phải tìm sự trợ giúp y tế là khi tình trạng tiêu chảy kéo dài trên ba ngày mà không có dấu hiệu thuyên giảm. Điều này có thể gây ra mất nước nghiêm trọng và làm giảm hiệu quả hấp thu dinh dưỡng, khiến cơ thể trở nên suy yếu. Việc không kiểm soát được tiêu chảy trong thời gian dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác như mất điện giải và suy nhược cơ thể.

Số lần đi ngoài tăng đột ngột

Nếu bạn đi ngoài thường xuyên hơn 5 – 10 lần trong ngày, đặc biệt khi phân trở nên lỏng và có mùi hôi nồng, đây là dấu hiệu cần được thăm khám. Việc tiêu chảy xuất hiện quá nhiều lần có thể chỉ ra sự nhiễm khuẩn đường ruột hoặc những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác, đặc biệt nếu tình trạng này đi kèm với cơn đau bụng.

Phân có dấu hiệu bất thường như máu hoặc dịch nhầy

Khi bạn nhận thấy phân có máu, dịch nhầy hoặc thay đổi màu sắc (như đen hoặc rất sáng), đây là dấu hiệu không thể bỏ qua. Các triệu chứng này có thể liên quan đến những vấn đề nghiêm trọng như viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, hoặc viêm đại tràng. Khi gặp tình trạng này, bạn cần đi khám ngay để tránh các biến chứng nguy hiểm.

Các dấu hiệu mất nước nghiêm trọng

Tiêu chảy kéo dài gây mất nước rất nhanh chóng. Khi cơ thể mất nước quá nhiều, bạn có thể cảm thấy khô miệng, chóng mặt, da khô và mắt trũng. Đi tiểu ít hoặc không đi tiểu trong nhiều giờ cũng là dấu hiệu của việc mất nước nghiêm trọng. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng này, cần phải nhập viện để được truyền dịch và điều trị kịp thời.

Đau bụng dữ dội và sốt cao không hạ

Một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn cần sự chăm sóc y tế ngay lập tức là khi đau bụng kèm theo sốt cao kéo dài, đặc biệt khi sốt không giảm dù đã sử dụng thuốc hạ sốt. Điều này có thể chỉ ra một cơn viêm nhiễm đường ruột hoặc tình trạng nhiễm khuẩn nghiêm trọng, cần được kiểm tra và điều trị khẩn cấp.

Nôn mửa kéo dài cùng với tiêu chảy

Khi nôn mửa đi kèm với tiêu chảy kéo dài, cơ thể sẽ mất nước nhanh chóng và có thể dẫn đến tình trạng kiệt sức. Nôn mửa liên tục có thể là dấu hiệu của một ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng hoặc viêm ruột cấp tính. Người bệnh cần được điều trị y tế ngay lập tức để ngừng tình trạng mất nước và giảm bớt nguy cơ biến chứng.

Cơ thể cảm thấy suy nhược và kiệt sức

Khi tiêu chảy kéo dài, cơ thể sẽ dần bị suy kiệt do mất nước và năng lượng liên tục. Cảm giác mệt mỏi, yếu đuối, và chân tay bủn rủn là dấu hiệu rõ ràng rằng cơ thể đang gặp vấn đề nghiêm trọng. Nếu có triệu chứng này, bạn nên đến ngay bệnh viện để kiểm tra và điều trị.

Tiêu chảy dai dẳng ở những người có bệnh lý nền

Người bệnh có tiền sử các bệnh lý như tiểu đường, bệnh tim mạch hoặc bệnh thận cần đặc biệt chú ý nếu gặp phải tiêu chảy kéo dài. Trong trường hợp này, tình trạng tiêu chảy có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về sức khỏe hiện tại, dẫn đến các biến chứng khó lường. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ ngay khi có dấu hiệu tiêu chảy kéo dài.

Tổng kết

Tiêu chảy kéo dài là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề nghiêm trọng. Người bệnh không nên chủ quan hay tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy mà cần tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng biện pháp điều trị phù hợp. Nếu tiêu chảy kéo dài không thuyên giảm hoặc xuất hiện triệu chứng bất thường, cần nhanh chóng thăm khám để có hướng điều trị đúng cách.