Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy: Nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là một vấn đề phổ biến, đặc biệt khi hệ tiêu hóa của trẻ còn yếu. Tình trạng này nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến mất nước, suy dinh dưỡng và nhiều biến chứng nghiêm trọng khác. Trong bài viết này, DiLi Supplement sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết về trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, từ dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân, cách trị tiêu chảy cho trẻ sơ sinh đến các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là gì?

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là tình trạng trẻ đi ngoài phân dạng lỏng hoặc dạng nước liên tục trong ngày. Đặc biệt, với trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi bị tiêu chảy, cha mẹ cần hết sức lưu ý vì cơ thể bé dễ bị mất nước nghiêm trọng. Phân lỏng hơn bình thường, có mùi chua hoặc màu sắc bất thường là các dấu hiệu nhận biết.

Phân biệt biểu hiện trẻ sơ sinh bị tiêu chảy với đi tiêu bình thường

• Phân bình thường: Trẻ bú mẹ thường có phân mềm, màu vàng hoặc xanh nhạt, đôi khi hơi lỏng. Trẻ bú sữa công thức có phân đặc hơn, màu nâu nhạt.
• Phân tiêu chảy: Phân loãng, như nước, số lượng nhiều hơn và có thể kèm theo nhầy hoặc máu.

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh cần được quan sát kỹ để xử lý kịp thời, đặc biệt là tiêu chảy ở trẻ sơ sinh 2 tháng tuổi và tiêu chảy ở trẻ sơ sinh 3 tháng tuổi.

Cách nhận biết trẻ sơ sinh bị tiêu chảy

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy

Các dấu hiệu trẻ sơ sinh tiêu chảy dễ nhận biết bao gồm:

• Tăng tần suất đi tiêu: Trẻ đi ngoài nhiều lần hơn bình thường, có thể từ 6-8 lần/ngày.
• Thay đổi tính chất phân: Phân lỏng, nhiều nước, có mùi tanh hoặc chua. Một số trường hợp phân chứa nhầy hoặc máu.
• Trẻ quấy khóc, bỏ bú: Bé sơ sinh bị tiêu chảy thường kèm theo khó chịu, ít bú hơn hoặc thậm chí bỏ bú hoàn toàn.
• Biểu hiện mất nước: Trẻ có các dấu hiệu như môi khô, mắt trũng sâu, thóp lõm, khóc không ra nước mắt.

Biểu hiện tiêu chảy ở trẻ sơ sinh dưới 2 tháng tuổi

Ở trẻ sơ sinh 2 tháng tuổi bị tiêu chảy, các dấu hiệu thường nặng hơn do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện. Cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến các biểu hiện bất thường trong phân và hành vi của trẻ.

• Phân vàng lỏng: Có thể là dấu hiệu đầu tiên.
• Phân xanh đậm, nhiều nước: Biểu hiện của nhiễm trùng hoặc tiêu chảy cấp.
• Phân có máu: Đây là dấu hiệu nghiêm trọng cần được xử lý ngay.

Nhận biết đúng các dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị tiêu chảy sẽ giúp cha mẹ có biện pháp xử lý kịp thời, tránh để tình trạng diễn biến nặng.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị tiêu chảy

Nhiễm trùng đường ruột

• Virus Rotavirus: Là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp ở trẻ sơ sinh. Virus này tấn công hệ tiêu hóa, làm trẻ mất nước nhanh chóng.
• Virus, vi khuẩn (như Rotavirus, E. coli) hoặc ký sinh trùng: Là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy ở trẻ sơ sinh. Nhiễm trùng thường xảy ra khi trẻ tiếp xúc với môi trường hoặc đồ dùng không vệ sinh.

Dị ứng sữa hoặc không dung nạp thực phẩm

• Dị ứng đạm sữa bò: Là nguyên nhân phổ biến gây bé sơ sinh tiêu chảy, đặc biệt ở trẻ bú sữa công thức.
• Không dung nạp lactose: Một số trẻ không tiêu hóa được lactose trong sữa mẹ hoặc sữa công thức, dẫn đến tiêu chảy.

Tác dụng phụ của thuốc

Kháng sinh có thể gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột, làm trẻ dễ bị tiêu chảy. Thuốc bổ sung sắt cũng có thể làm trẻ bị rối loạn tiêu hóa.

Phụ huynh vệ sinh cho trẻ kém

Dụng cụ bú không sạch hoặc vệ sinh không đảm bảo là nguyên nhân phổ biến gây em bé sơ sinh bị tiêu chảy.

Chế độ dinh dưỡng của sữa mẹ

Chế độ ăn uống của mẹ cũng ảnh hưởng lớn đến trẻ bú mẹ. Thức ăn lạ hoặc chứa chất gây dị ứng có thể khiến trẻ sơ sinh tiêu chảy.

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy có sao không?

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy có sao không? Trẻ sơ sinh tiêu chảy có thể dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng như:

• Trẻ bị mất nước cấp: Là biến chứng nguy hiểm nhất, có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý.
• Suy dinh dưỡng: Tiêu chảy kéo dài khiến trẻ không hấp thụ đủ chất dinh dưỡng.
• Chậm phát triển: Trẻ bị ảnh hưởng đến cả thể chất và trí tuệ nếu tình trạng kéo dài.

Các dấu hiệu cảnh báo bao gồm sốt cao, phân có máu, trẻ bỏ bú hoặc mất nước nghiêm trọng.

Cách trị tiêu chảy cho trẻ sơ sinh

• Bổ sung nước kịp thời tránh bị mất nước cho trẻ: Với trẻ sơ sinh bị tiêu chảy, việc đầu tiên là tránh để bé bị mất nước. Mẹ nên cho bé bú sữa mẹ nhiều hơn để bù nước và điện giải. Với trẻ bú sữa công thức, cần tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng dung dịch bù nước.
• Vệ sinh sạch sẽ cho bé: Vệ sinh cơ thể, tay chân của bé và cả tay mẹ khi chăm sóc trẻ. Đặc biệt, núm vú và các dụng cụ bú sữa cần được tiệt trùng kỹ càng để ngăn ngừa vi khuẩn lây lan.
• Xử lý phân và tã đúng cách: Khi vệ sinh phân, tã của trẻ, mẹ cần dùng găng tay hoặc các dụng cụ chuyên dụng để tránh tiếp xúc trực tiếp. Điều này hạn chế sự lây nhiễm virus và vi khuẩn gây bệnh.
• Không tự ý cho trẻ uống thuốc: Tuyệt đối không tự ý cho bé uống thuốc kháng sinh hoặc thuốc cầm tiêu chảy khi chưa có chỉ định của bác sĩ, vì có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm.
• Đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu nghiêm trọng: Nếu nhận thấy bé có các triệu chứng nặng như mất nước, sốt cao, phân có máu, hoặc trẻ bỏ bú, mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ Nhi khoa càng sớm càng tốt.

Khi nào cần đi khám?

Hãy đưa trẻ đến bác sĩ nếu:

• Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày.
• Phân có máu hoặc nhầy.
• Trẻ mất nước nghiêm trọng (thóp lõm, khóc không ra nước mắt).
• Sốt cao, quấy khóc liên tục.

Phòng ngừa tiêu chảy ở trẻ sơ sinh

• Rửa tay trước khi chăm sóc trẻ, tiệt trùng dụng cụ bú và đồ chơi của trẻ thường xuyên.
• Tiêm phòng vaccine Rotavirus cho bé để giảm nguy cơ nhiễm virus gây tiêu chảy.
• Mẹ nên bổ sung nguồn thức ăn sạch và dinh dưỡng hợp lý. Ăn uống lành mạnh trong giai đoạn cho con bú, tránh thực phẩm dễ gây dị ứng.
• Chọn sữa công thức phù hợp. Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu trẻ không dung nạp loại sữa đang dùng.

Tổng kết

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy là một vấn đề không thể coi thường. Việc nhận biết sớm dấu hiệu trẻ sơ sinh tiêu chảy, hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng biện pháp xử lý đúng cách sẽ giúp bé nhanh chóng hồi phục, tránh biến chứng nguy hiểm. Nếu tình trạng không cải thiện, hãy đưa trẻ đến cơ sở nhi khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.